Jarząb brekinia (Sorbus torminalis (L.)Crantz) – zasady wprowadzania w lasach Nadleśnictwa Wejherowo.
 
 
1.     Opis gatunku.
Jarząb brekinia, zwany także brzękiem, jest gatunkiem, który na Wybrzeżu Gdańskim znajduje się blisko północno – wschodniej granicy swego naturalnego zasięgu występowania. Jest to drzewo (rzadziej krzew) dorastające do 25m wysokości, o rozłożystej koronie i palowym systemie korzeniowym. Na Pomorzu Gdańskim jest uznawany za gatunek umiarkowanie zagrożony. W obszarze administracyjnym Nadleśnictwa Wejherowo znane są trzy owocujące egzemplarze: dwa na terenie osady podleśnictwa Domatowo, drugi we wsi Darzlubie, przy dawnej siedzibie nadleśnictwa (obecnie teren prywatny).We wczesnej młodości znosi dobrze ocienienie, lecz później jest gatunkiem światłożądnym. Rośnie dobrze na glebach gliniastych, żyznych, głębokich, najlepiej wapiennych. Niewłaściwe są stanowiska na glebach piaszczystych, bagiennych oraz ilastych. Drewno brekinii ma czerwonawe zabarwienie, jest twarde, o właściwościach podobnych do drewna gruszy.
 
2.     Materiał rozmnożeniowy
Dotychczasową bazą nasienna dla nadleśnictwa były dwa owocujące egzemplarze z Domatowa. Są to drzewo pochodzące z nasadzeń zadrzewieniowych i jako takie nie podlega procedurze przewidzianej dla gatunków podlegających ochronie ścisłej. W celu poszerzenia zasobów genetycznych produkowanego materiału szkółkarskiego należy pozyskać nasiona lub sadzonki z innych populacji, a także wykorzystać egzemplarz z Darzlubia. Powstały na Szkółce Domatowo matecznik należy poszerzyć o materiał wegetatywny szczepiony na podkładkach, pochodzący z Domatowa i Darzlubia. Sadzonki brekinii powinny być produkowane jako trzylatki szkółkowanie po pierwszym sezonie wegetacyjnym (1/2). Możliwości bazy nasiennej oraz zapotrzebowanie wskazują, że produkcja materiału sadzeniowego, średniorocznie nie powinna przekraczać
3 tys. szt.
 
3.     Wybór stanowiska.
Przy wprowadzaniu jarzębu brekinii do zbiorowisk leśnych należy wybierać siedliska LMśw i Lśw analizując mapy glebowo-siedliskowe pod kątem składu granulometrycznego profili glebowych, tak, aby odpowiadały wymaganiom gatunku. Najodpowiedniejszymi miejscami do sadzenia są duże gniazda, o powierzchni ponad 30 arów (rębnia IVD), zręby zupełne i uzupełnienia po cięciach uprzątających. Nasadzenia powinny być skupione w grupach o powierzchni 1 – 2 arów w więźbie 3x3 m (pomiędzy sadzonki brekinii można sadzić krzewy).
Przy zalesianiu gruntów porolnych należy kwalifikować miejsca do sadzenia w oparciu własną ocenę, obserwację profili glebowych przy poszukiwaniu pędraków itp. Brekinię można także wprowadzać w grodzone uprawy w ramach poprawek i wprowadzania domieszek biocenotycznych.
 
4.     Podsumowanie
Informacje o udziale brekinii w składzie gatunkowym nasadzenia powinny zostać odnotowane w karcie oceny uprawy. Stan nasadzenia brekinii powinien być oceniany wraz z ocena uprawy, informacja o tym wprowadzona do karty oceny uprawy. W LMN (leśna mapa numeryczna) należy utworzyć warstwę zawierającą informację o miejscu, roku i ilości wysadzonych sadzonek jarzębu brekinii.
 
 
Tekst: Tomasz Wiczanowski